روش کیفی در علوم اجتماعی و علوم رفتاری

Authors

مرتضی منادی

abstract

روش کیفی یا تفسیری یا توصیفی یا ژرف نگر، با وجود قدمت تاریخی اش پس از سال ها خاموشی، در دو دهه اخیر در علوم اجتماعی و علوم رفتاری از اقبال خوبی برخوردار شده است. این روش، با فرضیة ساختارمند آغاز نشده، یعنی فرضیه آزمایی از اصول آن نیست. هم چنین آزمایش تستی را دنبال نمی کند و قصد اجرای نظریه ای را نداشته، بلکه بعد از جمع آوری اطلاعات، در تحلیل ها از نظریه ها استفاده می کند. اعداد در آن نقش ویژه ای ندارند و در مقابل تفسیر و تحلیل عمیق داده ها نقش مهمی را ایفا می کنند. در صورت خوب انجام یافتن یک تحقیق به روش کیفی، آن تحقیق می تواند به تبیین نظریه ای جدید منتهی شود. رشته های مختلفی چون: روان شناسی، روان کاوی، روان شناسی اجتماعی، جامعه شناسی و انسان شناسی (یا مردم شناسی)، عرصة استفاده از روش کیفی هستند. مردم نگاری، مشاهده، پژوهش در عمل، زندگی نامه، مصاحبه و بررسی اسناد نیز از ابزارهای رایج جمع آوری اطلاعات در روش کیفی می باشند. هدف این مقاله معرفی روش های قابل اجرا و رایج در تحقیق کیفی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کاربرد روش تحلیل گفتمان در علوم رفتاری

در طول سال های اخیر استفاده از روش تحلیل گفتمان در میان تحقیقات مربوط بهحوزه های مختلف علوم رفتاری رو به فزونی نهاده است . تحلیل گفتمان روشی است، برایدریافت معنای نهفته در داده ها و تحلیل آن ها؛ در این روش، به جای مشاهده مستقیم داده هاو کنش های افراد، معنا مورد استفاده قرار می گیرد؛ و بجای استفاده از پرسشنامه و مصاحبه( و سایر ابزار جمع آوری اطلاعات ) ، گفتار و نوشتار پدید آورده شده و پیام هایی ...

full text

بررسی ویژگی‌های شبکه استنادی در محیط وب:مطالعه کیفی در حوزه‌های علوم و علوم اجتماعی

هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی پنج ویژگی برگرفته از منابع استنادی در محیط وب شامل نوع قالب فایل، حوز? اینترنتی، زبان، تاریخ انتشار و فراپیوندی بودن است تا بدین ترتیب بتوان خصوصیات نشر آثار علمی در محیط وب را بررسی و شناسایی کرد. روش: تحقیق حاضر 545 منبع استنادی وبی نمونه‌گیری شده در چهار رشته از علوم و چهار رشته از علوم اجتماعی حاوی1650 مقال? علمی منتشر شده در 108 مجل? الکترونیکی (تمام متن داور...

full text

دلفای کیفی، ابزار پژوهش علمی علوم اجتماعی

دلفای، یکی از مهم ترین و درعین حال جدیدترین ابزار پژوهش کیفی است. کاربرد آن در دهه ی چهل مورد توجه قرار گرفت و در باب موضوع های کلان، به ویژه کیفی و ذهنی، بسیار کاربرد دارد. برای مثال، می توان با استفاده از آن، برای سنجش آرای متخصصان ایرانی، هم در حوزه ی آکادمیک و هم اجرائی، پرسش های زیر را طرح کرد: "بزرگترین تنگناها و مسائل ارزشی مانع ارتقای زنان ایرانی در برهه ی کنونی تاریخ چیست؟" ی...

full text

عناصر بنیادین پژوهش کیفی در علوم اجتماعی: هستیشناسی، معرفتشناسی، روششناسی و روش

جنبه‌های هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه، روش‌شناسانه و روشی چهار جنبه از پژوهش و فهم هستند که از اهمیت خاصی برخوردارند و همگی به‌هم وابسته‌اند. در ادبیات پژوهش جداسازی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، از لحاظ مفهومی، با مسئلة خاصی روبه‌رو است. اصطلاح روش‌شناسی نیز با بی‌دقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و پژوهشگران روش‌های پژوهش را به‌کار می‌گیرند بی‌آنکه اطلاعی از مفروضات هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی مورد قب...

full text

روش نظریه‌سازی دینی در علوم اجتماعی

این مقاله با هدف پیشبرد ادبیات بحث علم دینی، به‌ویژه در زمینۀ روش‌شناسی علم دینی و با بهره‌گیری از روش تحلیل عقلی به معرفی روشی تلفیقی می‌پردازد که بر استفاده از ظرفیت‌های اجتهاد (روش تخصصی فهم و تفسیر متون دینی) و روش‌های علوم اجتماعی در جهت افزایش تعامل میان آنها در مقام نظریه‌پردازی استوار است. نتیجۀ این تحقیق، ارائه روشی شش‌مرحله‌ای برای نظریه‌سازی دینی در علوم اجتماعی است که دو راهبرد استق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش شناسی علوم انسانی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

volume 12

issue 47 2006

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023